Lúc mười lăm tuổi, ta cao vọt lên rất nhanh, chẳng mấy chốc đã cao bằng Giang Chi Hằng mười bảy tuổi.
Cái đầu trọc lốc của ta lúc mới tới thôn Lang Thủy cũng mọc thêm được ít tóc rồi.
Thời điểm ấy Giang Chi Hằng không đến trường tư nữa, y bắt đầu quậy loạn muốn đến một trường học xa hơn nhưng lần đó bà chủ Giang lại không hề nhượng bộ với đứa con trai bảo bối này, chỉ mời một tiên sinh ở trường tư tới dạy.
Lúc ấy ta thường bị Giang Chi Hằng kéo đi nghe giảng cùng.
Về chuyện này, bà chủ Giang rất không vui. Và ngay cả ta cũng không hề vui, ta không thích đọc sách luyện chữ, so với mấy cái này ta càng thích lăn lộn trên đồng ruộng đầy cỏ dại hơn.
Trước sự phản đối của bà chủ Giang với việc ta học cùng, Giang Chi Hằng nói với mẫu thân mình: “Hiện tại con học ở nhà, nhưng chỉ một mình nghe giảng thôi thì rất áp lực. Cả ngày chỉ mặt đối mặt với tiên sinh và sách có thể khiến tư duy trở nên trì độn.”
Bà chủ Giang không có biện pháp gì, đành phải nhượng bộ, đồng ý để ta mỗi tháng có một phần ba thời gian bồi Giang Chi Hằng học.
Cũng chính một năm đó, ta biết được rất rất nhiều chuyện xưa trong sách từ chỗ y, cũng học được cả cách viết tên mình và y.
Khớp ngón tay trắng muốt của Giang Chi Hằng cầm một cây bút màu đen, viết tên ta lên giấy.
Y hỏi ta: “Đông Chân, sao cậu tên là Đông Chân?”
Ta đáp lời: “Sư phụ em nói rằng nhặt được em vào mùa đông, trong miếu lại được bày bố theo chữ ‘chân’ (真) nên mới gọi như vậy.”
“Cậu không có họ sao?” Giang Chi Hằng nhìn ta hỏi.
Ta nghĩ nghĩ một chút rồi nói: “Em họ Đông đó.”
Ta đang định hỏi Giang Chi Hằng vấn đề y vừa hỏi mình: “Thiếu gia, sao cậu lại tên là Giang Chi…” Thì bỗng bị một người đàn bà cắt ngang.
“Tên của thiếu gia là để cho ngươi gọi sao?”
Ta nhìn qua cửa sổ thấy người đàn bà kia, đó là bà vú của Giang Chi Hằng khi còn nhỏ.
Bà ta làm bộ ho khan, cố ý chỉnh đốn ta. Nô tính đã khắc sâu vào xương cốt của bà ta.
Giang Chi Hằng cười nói: “Bà vú à, cậu ấy không gọi đâu!”
“Thiếu gia, nó vừa sắp định gọi đó.” Bà vú ngoài cửa sổ trợn mắt trừng ta.
Ta sầm mặt đóng cửa sổ hướng ra sân lại.
Người đàn bà thấy ta đóng cửa sổ lại, ngay lập tức cả gan, thò đầu vào trong phòng: “Thiếu gia, tôi tới đây để mượn lương, tiện đường tới thăm cậu, dù gì cậu cũng uống sữa của tôi mà lớn lên, tôi tới nhìn cậu chút.”
Ta với Giang Chi Hằng đều đã rất quen với hành động kiểu này của bà vú, nhưng y cũng không cảm thấy chán ghét, mang theo sự lễ phép đi tới cửa, y cười nói: “Bà vú, cháu khỏe lắm, bà cũng khỏe nhé.”
Bà vú nghe thấy Giang Chi Hằng nói vậy, quả thực giống như nghe con trai mình nói, cười tươi một tiếng rồi rời đi.
Ta thấy người đàn bà kia đi rồi, mới tiếp tục câu hỏi khi nãy bị chặn ngang: “Thiếu gia sao lại có tên đó?”
Giang Chi Hằng vừa đi tới kệ sách tìm thứ gì đó vừa nói: “Mẫu thân ta nói, bởi vì phụ thân ta lúc còn sống hy vọng ta sẽ không đoản mệnh giống mình, hy vọng ta có thể sống lâu thêm một chút.”
Y lấy ra một quyển sách trông rất mới: “Cơ mà, ta ngược lại cảm thấy, phụ thân ta hy vọng ta mỗi khi làm chuyện gì đều có thể giữ vững được sự kiên trì bền bỉ.”
Ta không biết chữ, không hiểu những câu chữ kia cất chứa những ngụ ý gì.
Ta hỏi: “Kiên trì bền bỉ là gì?”
Giang Chi Hằng đáp: “Nghĩa là vững chí.”
Ta cười cười: “Cái này em biết.”
Từ nhỏ Giang Chi Hằng đã ngoan ngoãn, trong nhà lại không có anh chị em chơi đùa với mình, vậy nên những ngày ở cùng ta, y bắt đầu nổi chút tính phản loạn.
Những ngày không phải bồi y học bài, ta sẽ đi chăn trâu, hồi ấy trâu trong thôn Lang Thủy đều là của Giang gia.
Sáng sớm ta phải vội vàng dắt trâu bò đi ăn cỏ, đến trưa thì được nghỉ chốc lát, tới chiều lại vội vàng dẫn tụi nó xuống sông.
Những ngày hè nóng nực, Giang Chi Hằng thích nhất là xuống sông chăn trâu bò với ta.
Ta lùa cả đàn xuống sông, để tụi nó tự do ăn cỏ hoặc là ngâm mình trong nước. Ta nằm dưới tán liễu râm mát, Giang Chi Hằng nằm bên cạnh.
Y nói một vài chuyện xưa trong sách cho ta, còn ta thì sẽ nói cho y hôm nay trong núi đã gặp những con thú hoang gì, hoặc là thấy quả dại gì, song ta lại chưa từng mang cho y xem mấy thứ đó.
Chúng ta chia sẻ cho nhau những điều nhìn thấy trong một ngày, chia sẻ cho nhau thế giới nho nhỏ của chính mình.
Sau này nhớ lại, có thể nói đó là thời gian vô tự lự nhất trong cuộc đời của ta.
Xu hướng phản loạn của Giang Chi Hằng có dấu hiệu tăng lên.
Có một hôm, y nói dối bà chủ Giang, lừa ta cùng đi tới ngôi miếu trên núi Cửu Long.
Khi ấy sư phụ ta đã mất, ngôi miếu trở nên rách nát, xung quanh tượng Phật bám đầy mạng nhện, mọi thứ đều bị bao phủ bởi lớp bụi thật dày.
Hôm đó Giang Chi Hằng chẳng màng thể diện gì, khấu đầu quỳ lạy trước tượng Phật, trông cực kỳ thành tín.
Y bái xong liền yên tĩnh ngồi trên bậc thang đá dưới mái hiên.
Lúc ấy đang là mùa hè, ta đứng trong khoảnh sân hồi nhỏ mình từng hay bắt dế, thấy gió thổi tung mái tóc, khiến cho khuôn mặt y trở nên mơ hồ giữa làn gió hè.
Giang Chi Hằng vẫy vẫy tay với ta, ta đi tới chỗ y, rất tự nhiên ngồi xuống bậc thang thấp hơn.
Y kéo cánh tay ta: “Cậu ngồi lên trên đi, không thì nói chuyện kiểu gì? Ta không cúi đầu nói chuyện với cậu đâu, cậu cũng không cần phải ngẩng đầu nói chuyện với ta.”
Ta bị lời này của y làm cho sửng sốt. Là từ lúc nào? Từ lúc nào loại nô tính này đã bất tri bất giác ngấm vào trong máu thịt ta… Ta trầm mặc thật lâu.
Giang Chi Hằng thấy ta không nói gì, chỉ đơn giản chủ động trượt xuống một bậc thang.
Y nói: “Ta sai rồi, ta không nên bảo cậu ngồi lên trên, đáng ra ta phải ngồi dịch xuống.”
Ta kinh ngạc ngẩng đầu nhìn y, bỗng nhận ra ánh mắt mình đang ngơ ngác. Bởi vì thật lâu, thật lâu sau, ta vẫn không thể dời mắt khỏi khuôn mặt kia.
Hôm đó trở về, chân Giang Chi Hằng bị đau. Y không quen đường đi trên núi, bọn ta đành nghỉ một chút rồi ta cõng y về Giang gia.
Bà chủ Giang quỳ trước bàn thờ tổ tiên trong nhà chính, tức đến cả người run rẩy.
Tất nhiên là bị ta chọc tức.
Bà chủ Giang một mức chắc chắn là do ta xui khiến thiếu gia đi núi Cửu Long, vừa xông lên dùng roi trúc thực thi gia pháp đánh ta vừa chửi ầm lên: “Ai cho ngươi dẫn nó đi? Ai cho ngươi dẫn nó đi hả!?”
Giang Chi Hằng cố gắng khuyên can mẫu thân mình, liều mạng ôm hết tất cả trách nhiệm về phía mình. Tất nhiên, trên thực tế đây vốn là trách nhiệm của y, nhưng ta lại chẳng thể minh oan một câu cho chính mình.
Hôm đó ta bị đánh rất thảm, trên mặt chỗ đỏ chỗ tím, gần như phải tập tễnh bước về phòng ngủ.
Bị một người đàn bà đánh đến thảm như vậy, ta chỉ có thể tự nhủ rằng, bà đang lo cho con trai bảo bối của mình, nếu không đã không đánh ta thảm như vậy.
Sau chuyện này ta dần dần giữ khoảng cách với Giang Chi Hằng, không còn học bài với y nữa. Về chuyện này, ta thực sự rất vui, nhưng trừ chuyện này ra, chẳng rõ tại sao lòng ta lại bốc lên ngọn lửa bực bội vô danh.
Ta dần dần trưởng thành thành một cậu trai trẻ, còn Giang Chi Hằng thì khoác trên người đồng phục của một ngôi trường trong huyện thành khi ta mười tám tuổi, màu đen, rất vừa người. Ta không nói rõ được tâm tình, căn bản là do ta không hiểu, ta và y từ trước tới nay vẫn luôn là người của hai thế giới.
Một người là chủ tử, một kẻ là đứa ở.
Cuối cùng ta lại ý thức được điều này một lần nữa.
Tới tuổi mười tám, ta nhìn ảnh ngược của bản thân trong làn nước sông trong trẻo, gần như bị chính mình dọa sợ.
Dáng vẻ lớn lên của ta cũng có thể coi là rắn chắc, nhưng khuôn mặt lại dần dần trở nên cứng ngắc đờ đẫn. Ta bĩu môi, gượng nở một nụ cười tươi với mặt nước dập dềnh, thế mà nụ cười kia cũng mẹ nó khó coi.
Một ngày nọ, ta như thường lệ chăn trâu chăn bò ở con sông nhỏ trong thôn Lang Thủy, chính tại đó ta gặp được Giang Chi Hằng. Y mặc đồng phục màu đen, khí khái khôn tả.
Ta gọi y: “Thiếu gia.”
Thật ra ta có thể giả vờ không trông thấy y, song vẫn muốn gặp y, loại mâu thuẫn khó chịu này làm ta bực bội, thế là ta gọi y.
Ta lại tìm cho mình một cái cớ: “Ngài ở đây làm gì? Đây không phải nơi ngài nên tới.”
Y đáp: “Ta tới xem cậu.”
Ta không nói gì, chỉ nằm xuống dưới bóng râm mát mẻ của cây liễu cao lớn cằn cỗi, bên cạnh bờ sông mọc đầy cỏ xanh.
Giang Chi Hằng tự nhiên ngồi bên cạnh ta, cách ta rất gần.
Ta cảm thấy bứt rứt không thôi, nhưng ta không thể biểu lộ cảm xúc này ra, loại cảm xúc vì y mà nảy sinh.
Ta nói: “Mặt đất bẩn lắm, quần áo của ngài bẩn hết rồi, thiếu gia à.”
Ta nằm bên cạnh song không nhìn thấy vẻ mặt y, chỉ nghe thấy tiếng y vang lên: “Đông Chân, xin lỗi.”
“Sao?” Ta hơi không hiểu lý do y xin lỗi.
Y lập tức nhắc đến chuyện ta bị đánh đòn thay mình.
Ta bứt một cọng cỏ dài trên đỉnh đầu, ngậm trong miệng, làm ra dáng vẻ bất cần: “Em đã sớm quên chuyện đó rồi, hơn nữa, em chịu trận thay ngài cũng đúng tình hợp lý, ngài là chủ của em mà.”
Ta bắt đầu cố ý nhắc nhở mối quan hệ bất bình đẳng giữa các giai cấp trước mặt y, ta muốn nói với y rằng không nên đi quá đà mà chạm vào sự bất bình đẳng này, giữa ta và y vĩnh viễn chẳng thể có sự công bằng được.
Nhưng thật ra trong thâm tâm ta không nghĩ như vậy. Lòng ta có một bí mật, một bí mật vọng tưởng điên rồ, một bí mật được định sẵn là trơ trẽn khôn cùng.
Ta nghiêng nghiêng đầu, trước mặt là bàn tay Giang Chi Hằng chống trên cỏ. Ngón tay ấy thật đẹp đẽ, ta nghĩ thầm.
Đẹp đến nao lòng, đẹp đến nỗi khiến lòng ta đắm chìm vô tận. Cả đời ta cũng chẳng thể xứng với một đôi tay như vậy, cho dù có tìm một người phụ nữ, cũng không thể có một đôi tay sánh bằng.
Mùa đông năm ấy, ta làm xong công việc của một ngày, bỗng bà chủ Giang lạnh mặt gọi ta vào phòng thu chi, bà đưa cho ta một túi tiền lớn, ta cũng không tính được tổng chỗ tiền đó là bao nhiêu.
Bà nói: “Ngươi cũng lớn rồi, nên thành gia đi. Đây là tiền công mấy năm nay của ngươi, ngươi đi đi.”
Ta nhớ những đồng bạc đó, dọc đường đi ta còn nghe được tiếng leng keng va đập vào nhau của chúng nó trong túi.
Thời điểm ra khỏi cửa, ta nhìn thoáng qua tòa lầu gỗ của Giang gia lần cuối cùng. Nhìn nơi đó, ta thấy cả Giang Chi Hằng đang đứng dưới mái hiên nhìn mình, trên đỉnh đầu y vừa khéo treo một chiếc đèn, ánh đèn màu da cam phủ lên khuôn mặt y, ta phảng phất cảm nhận được sự đau thương quạnh quẽ trên khuôn mặt ấy.
Sau khi rời khỏi Giang gia, ta liền tới nhà thợ mộc Lý cùng ở trong thôn Lang Thủy để học nghề. Không trả công nhưng bao ăn bao ở.
Học nghề cùng ta còn có một người nữa tên Lưu Tam tới từ thôn Song Hỏa, nhưng ta cần cù hơn hắn, điều này không thể nghi ngờ, ngay cả ta cũng cảm thấy như vậy, thợ mộc Lý tự nhiên cũng thích ta hơn.
Thợ mộc Lý có một đứa con gái, nàng ta là người câm, người gầy da lại vàng vọt. Song lại có một đôi tay rất lớn, nàng ta luôn luôn nghiêm túc làm việc, ở nhà xe chỉ dệt vải, nấu cơm giặt quần áo, lên núi xuống đồi có thể gánh được hơn một trăm cân (1) củi.
(1) 1kg Trung Quốc = 0,5kg bình thường; 100 cân Trung Quốc = 50 cân bình thường.
Còn ta thì rất cần cù chăm chỉ. Sau gần một năm làm việc ở đây, thợ mộc Lý gọi ta vào phòng, nghi thần nghi quỷ nhìn ngó xung quanh rất nhiều lần rồi mới nói với ta: “Đông Chân à, ta với cậu thương lượng một chuyện.”
Ta hỏi ông chuyện gì.
Ông nói: “Chuyện con gái ta.”
Ngay lập tức ta hiểu ra. Nhưng ta không nghĩ tới chuyện cưới Lý Tú Phân, tạm thời ta vẫn chưa muốn cưới vợ.
Ta không nói gì, sự trầm mặc dường như đã trở thành phản ứng từ trước tới nay của ta.
Thợ mộc Lý vỗ bả vai ta: “Cậu suy xét cẩn thận đi.”
Suy xét cái chân ông ấy, ta không muốn suy xét.
Nhưng tới cuối cùng ta vẫn cưới Lý Tú Phân, bởi vì ta lỡ nhìn thấy nàng ta đang tắm.
Ta lỡ làm hại đến sự trong trắng của người ta rồi, cũng chỉ có thể cưới về làm vợ thôi. Nhưng sau đó ta lại biết được rằng, người vấy bẩn sự trong trắng của nàng ta không phải ta.
Thời điểm cưới vợ, bởi vì thiếu lương thực trầm trọng nên ta phải đi một chuyến tới Giang gia.
Giang Chi Hằng lúc này đã bắt đầu quản lý chuyện trong nhà, vậy nên khi tới Giang gia, người ta gặp được cũng chính là y.
Ta ăn mặc chẳng có chút trang trọng gì, những gia đình nghèo khó như chúng ta rất khó có thể thể hiện sự trang trọng qua cách ăn mặc. Nhưng ta không chỉ không trang trọng mà ngay cả một bộ quần áo sạch sẽ cũng không thay, mặc nguyên bộ quần áo vá xiên vá xẹo dính đầy vụn gỗ đi gặp Giang Chi Hằng.
Ta không biết y đã làm chủ quản, khuôn mặt y so với thời còn học tại huyện thành dường như tịch mịch hơn, y mặc quần áo kiểu Tây, cái này gần như không xuất hiện ở chỗ chúng ta.
Ta cảm thấy bản thân lại càng không cất nổi lời.
Cuối cùng Giang Chi Hằng đánh vỡ sự trầm mặc, y hỏi ta: “Đông Chân, cậu khỏe chứ?”
Ta cười nói: “Thiếu gia, tôi khỏe lắm.”
“Cậu không cần gọi ta là thiếu gia nữa.” Y đứng dậy khỏi ghế, đổ chén trà lạnh đi, “Uống miếng nước đi.” Y cầm chén trà đưa cho ta, “Cậu đã không còn là đứa ở trong Giang gia nữa rồi, không cần gọi ta như vậy nữa.”
Ta vội vàng đứng lên, cẩn thận nhận lấy chén trà kia: “Nhưng ngài là người cao quý, tôi không thể khinh nhờn.”
Ta nói như vậy, nói một ít lời hơi không ra thể thống gì, nhưng ta nghĩ y nhất định sẽ hiểu.
Y không khăng khăng tranh luận cách xưng hô của ta với mình nữa, chỉ hỏi: “Sao cậu tới đây vậy?”
Bị y hỏi, dường như ta vừa tỉnh giấc.
Ta tới đây để mượn lương thực và vải vóc, vì ta sắp cưới vợ rồi.
Lòng ta rối bời, nhưng không muốn để lộ điểm yếu của mình, ta đành nói lưu loát: “Tôi tới mượn lương thực và vải vóc, thiếu gia, sắp tới tôi sẽ cưới vợ.”
Giang Chi Hằng “ồ” một tiếng thật dài, sau đó gật đầu, nhìn sắc mặt thì dường như trong lòng y có chuyện gì đó nặng nề lắm.
Ta buông chén trà kia xuống.
Không đợi ta mở miệng, Giang Chi Hằng đã hỏi: “Cậu muốn mượn bao nhiêu?”
Ta nhìn đôi mắt y, khuôn mặt y lại là sự tĩnh mịch, dường như khi nãy giữa chúng ta chưa từng nói qua lời gì.
Cuối cùng y sai người hầu đưa lương thực với vải vóc đã được kiểm kê cho ta, ta ấn dấu vân tay đỏ tươi lên bản biên lai mượn đồ bất bình đẳng kia.